Lotte* (22) kijkt een moment bedachtzaam voor zich uit, voordat ze vertelt over haar eigen ervaringen met sociale media, flirten en seks. Aan de ene kant denkt ze dat sociale media de drempel om iemand op date te vragen verlagen. “Het is minder eng om online te vragen of iemand iets met je wil gaan drinken.” Tegelijkertijd wisselt ze tijdens het uitgaan vaak socialemedia-accounts uit, waarna je elkaar laagdrempelig een berichtje kan sturen. Volgens Lotte zorgt dat er wel voor dat je minder snel actie onderneemt, wat zoenen en seks kan uitstellen.

Vroeger meer ruimte om te experimenteren

Uit onderzoek van Cense blijkt dat de prestatiecultuur de belangrijkste oorzaak is voor deze verschuiving. De huidige generatie groeit op in een wereld waarin de nadruk ligt op maakbaarheid en het maken van de juiste keuzes om succesvol te worden. Deze cultuur beïnvloedt ook het seksleven: jongeren hebben het gevoel dat ze zich geen fouten kunnen veroorloven. “Vroeger was er meer ruimte om te experimenteren en om fouten te maken. De lat ligt wel erg hoog, wat een eerste keer extra spannend maakt”, aldus Cense.

Cense legt uit dat sociale media de prestatiedruk versterken. ‘Fouten’ worden namelijk sneller gedeeld. “Vroeger werd er kort over gepraat als je met iemand zoende, nu worden zulke beelden vaak online gedeeld, wat jongeren kwetsbaar maakt.” Dit kan er volgens haar voor zorgen dat jongeren zich meer timide gaan gedragen.

Ook Femke* (20) ervaart dat sociale media en de drang om alles vast te leggen een grote rol spelen in haar omgeving. “Ik heb veel vrienden die altijd hun telefoon pakken om dingen te filmen.” Ze vertelt dat een vriendin van haar weleens is gefilmd toen ze aan het zoenen was. Daarna werd er veel over haar gepraat, omdat mensen die jongen een ‘gekkie’ vonden en vroeg iedereen zich af waarom ze met hem had gezoend. Volgens Femke zorgt deze sociale druk ervoor dat jongeren extra voorzichtig zijn in wat ze doen. “Je wilt erbij horen en niet iets doen wat anderen raar vinden. Dat houdt me soms wel tegen om me op een bepaalde manier te gedragen.”

‘Als ik moeite heb met hoe ik eruitzie, vind ik het extra moeilijk om mezelf bloot te geven’

Grotere drempel ‘echt’ contact

Cense vertelt dat de meningen onder jongeren over de invloed van sociale media op flirten en seks uiteenlopen. Enerzijds verlagen sociale media de drempel om contact op te nemen met iemand die je aantrekkelijk vindt. Anderzijds maken ze de stap om in het echte leven op iemand af te stappen juist groter, waardoor online contact ‘echt’ contact vervangt.

Zo geeft Noor* (22) aan dat ze haar dates sneller in het echt zou ontmoeten als sociale media er niet waren, wat sneller tot seks zou kunnen leiden. “Op WhatsApp kun je wel met elkaar flirten, maar dat is niets vergeleken met flirten in real life. In het echt ervaar je fysieke aantrekkingskracht en zie je iemands lichaamstaal.”

Continue druk door ideaalbeelden

Een andere belangrijke reden die Cense noemt is dat veel jongeren op sociale media de hele dag door ideaalbeelden zien. Het constant vergelijken met deze beelden heeft een negatieve invloed op het zelfbeeld van veel jongeren, wat het blootgeven tijdens een eerste keer extra spannend maakt. Zo vertelt Femke dat beelden op sociale media haar soms onzeker maken. “Als ik mezelf niet leuk genoeg vind of moeite heb met hoe ik eruitzie, vind ik het extra moeilijk om mezelf bloot te geven.” Ze vertelt dat ze haar eerste keer alleen met iemand wil delen die ze echt vertrouwt, omdat ze niet gekwetst wil worden. “Online zie je zoveel mensen met een slank figuur en een perfecte kledingstijl, dat geeft extra druk.”

Ondertussen wint de body positive beweging steeds meer terrein op het internet. Veel influencers zetten zich in om het zelfbeeld van mensen te versterken en een positieve kijk op het lichaam te bevorderen. Willemijn (21) vertelt dat ze nu zekerder is over haar lichaam dan een paar jaar geleden. In tegenstelling tot Femke denkt ze dat sociale media juist een positieve invloed hebben op haar lichaamsbeeld.

Voordelen en toekomstverwachting

Tegelijkertijd benadrukt Cense dat de wereld van sociale media niet alleen kommer en kwel is. Zo bieden sociale media voordelen zoals informatie en steun, zeker voor mensen uit bijvoorbeeld de lhbtiq+-gemeenschap.

Op de vraag of de leeftijd nog verder zal verschuiven, vertelt Cense dat dit moeilijk is te voorspellen. Ze legt uit dat jongeren erbij willen horen en dat dit een belangrijke reden is waarom ze seks hebben. “Zodra de norm verschuift, is het logisch dat die trend zich even voortzet.” Toch zou ze het ook begrijpen als de leeftijd op een gegeven moment zal stabiliseren.

*De namen van Femke, Lotte en Noor zijn gefingeerd. Hun echte namen zijn bekend bij Red Pers.

Eindredactie door Tibbe Jonker

Dit artikel werd geschreven door

Bekijk profiel

Yael Koster

Yael Koster (2003, zij/haar) studeert Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Met veel reiservaring en een uitwisseling naar Mexico-Stad in op zak, is ze actief bij Red Pers als redacteur buitenland. Daarnaast behandelt ze het onderwerp seks en intimiteit, dat volgens haar meer aandacht verdient en minder taboe moet zijn in de media.

>