Mensen met een eetstoornis belanden in Nederland steevast op een ggz-wachtlijst. Hoewel de maximaal aanvaardbare wachttijd op veertien weken is vastgesteld, duurt het in de praktijk gemiddeld 21 weken voordat de behandeling in een kliniek start. Wanneer cliënten eenmaal aan de beurt zijn, doorlopen ze een traject van acht weken, waarna ze thuis verder moeten werken aan hun herstel. Voor een aanzienlijke groep mensen schiet deze aanpak tekort. Daarom opent Changes GGZ vanaf deze week de deuren van een nieuwe woongroep; speciaal voor patiënten die al een klinische behandeling hebben gehad, maar nog worstelen met het hervatten van het dagelijks leven.

Gemiste schakel in herstel

Herstellen van een eetstoornis houdt meer in dan weer beginnen met eten, benadrukt Marianne Oudeman, bestuurder van Changes GGZ. “Vaak is het belangrijker om de onderliggende reden voor de eetstoornis te achterhalen.” In het huidige stelsel is die ruimte er nauwelijks: door de oplopende wachttijden is er in de klinieken amper tijd om patiënten langer te behandelen. 

Na een traject van acht weken blijkt thuiskomen voor velen te abrupt, vertelt Oudeman. Vaak krijgen ze eenmaal thuis te maken met factoren die onbedoeld het herstel beïnvloeden – denk bijvoorbeeld aan familie of vrienden, maar ook het terugvallen in dagelijkse routines. “Soms hebben mensen hulp nodig om dagelijkse handelingen weer op te pakken, zoals koken of boodschappen doen,” stelt Oudeman. 

‘Wij dachten: dit hebben onze eetstoornispatiënten óók nodig’

Een beschermde woonvorm voor mensen met een eetstoornis, als overgang naar zelfstandigheid, bestond nog niet in Nederland. Bij verslavingen bestaan dergelijke tussenstappen al wel: na een klinische behandeling volgt vaak de overstap naar een safehouse, waar cliënten oefenen met dagelijkse routines zoals koken, schoonmaken en ritme opbouwen. “Wij dachten: dit hebben onze eetstoornispatiënten óók nodig,” vertelt Oudeman.

De woongroep als tussenfase

De nieuwe woongroep in Breda moet dus een brug slaan tussen de intensieve behandeling en het weer volledig zelfstandig kunnen wonen. Cliënten krijgen begeleiding bij het boodschappen doen, koken of andere alledaagse dingen waar ze tegenaan lopen. Zo worden de cliënten, als ze eenmaal weer huiswaarts keren, niet meteen in het diepe gegooid. 

‘Het zou mooi zijn als we mensen kunnen helpen echt weer hun leven te gaan leven’

Anders dan in klinieken, waar behandelingen vaak beperkt zijn tot enkele weken, kunnen bewoners hier tot een jaar blijven – afhankelijk van hun persoonlijke traject. Bewoners worden gestimuleerd om stapsgewijs te werken aan een dagritme, bijvoorbeeld door studie of vrijwilligerswerk. Elke cliënt krijgt een mentor die ondersteunt bij praktische en emotionele uitdagingen, van boodschappen doen tot het verwerken van trauma’s.

Snelle doorstroom verlicht druk

Een bijkomend voordeel is dat het initiatief direct bijdraagt aan het terugdringen van de wachtlijsten, zegt Oudeman. “Patiënten die het goed doen, maar nog niet helemaal klaar zijn om terug naar huis te keren kunnen zo sneller doorstromen, waardoor er in klinieken ruimte ontstaat voor nieuwe patiënten,” legt ze uit. De aanpak sluit aan bij het actieplan van Vincent Karremans, staatssecretaris Jeugd, Preventie en Sport, die gespecialiseerde ggz sneller toegankelijk wil maken. Changes GGZ benadrukt dat vroegtijdige doorstroom naar een veilige omgeving terugval voorkomt en daarmee de zorgvraag op termijn verlicht.

Uiteindelijk hoopt Oudeman dat de nieuwe woonvorm een steentje bijdraagt aan het herstel van eetstoornispatiënten. “Het zou mooi zijn als we mensen kunnen helpen echt weer hun leven te gaan leven, want van een eetstoornis kun je immers herstellen.”

Eindredactie door Tijmen Koppelaar

Dit artikel werd geschreven door

Bekijk profiel

Sura Yacoub

Redacteur Zorg

Sura Yacoub (1999, zij/haar) heeft afgelopen jaar haar bachelor in International Relations afgerond. Momenteel volgt ze een master Crisis and Security Management en werkt ze in de gezondheidssector, wat haar brede interesses weerspiegelt. Als zorgredacteur bij Red Pers hoopt ze bij te dragen aan het vertellen van verhalen achter de complexe cijfers en beleidsstukken, en tegelijkertijd haar passie voor schrijven verder te ontwikkelen.

>