Het is een zondag zoals deze ons in Nederland niet vreemd is; een bescheiden zon wordt afgewisseld met onverwachte regenbuien. Met mijn paraplu op zak, loop ik naar het Utrechtse Palestine Café, een ontmoetingsplek voor mensen die zich betrokken voelen bij het lot van de Palestijnen en daarom willen samenkomen. Het programma wisselt wekelijks; vandaag maken ze banners voor toekomstige protesten. Ik ben er voor de eerste keer.

Wanneer ik binnenkom, zie ik al wat mensen gehurkt om een banner heen zitten. We worden omringd door muren die beplakt zijn met posters die oproepen tot een einde aan de genocide in Palestina. De kleuren van de Palestijnse vlag vinden hun weerspiegeling in de banner die beschilderd wordt; van boven naar beneden werken twee mensen aan het inkleuren van letters die een vrij Palestina teweeg willen brengen.

Nadat ik thee en een kwast aangeboden heb gekregen, proberen we een leus te bedenken waarmee we de andere banners kunnen beschilderen. Sinds de afgelopen Rode Lijn-demonstratie in Amsterdam, waar meer dan een kwart miljoen mensen aan deelnamen, zijn er geen grootschalige protesten meer geweest in Nederland. “Ik was laatst bij een kleine demonstratie waar iemand zich afvroeg waarom we nog aan het protesteren zijn,” vertelt een van de vaste bezoekers van Palestine Café. Het kleinere aantal demonstranten lijkt een reflectie van deze vraag; sinds het staakt-het-vuren dat op 10 oktober is ingegaan, lijkt het doel van de gemiddelde demonstrant behaald.

“We don’t want 2 states, we want 1948,” opper ik. De banner lijkt te klein voor deze leus. “Two states ≠ solution,” stelt iemand anders voor. “Het moet duidelijk zijn dat ons doel nog niet is bereikt.”

Tweestatenoplossing

Van het Verenigd Koninkrijk tot Rusland, en van Saoedi-Arabië tot China; het idee van de tweestatenoplossing wordt als het licht aan het einde van de tunnel gezien. Ook Nederland deelt deze visie. De Rijksoverheid schrijft hierover: “Het uitgangspunt blijft voor het kabinet de tweestatenoplossing: naast een veilig Israël moet er ook een onafhankelijke en levensvatbare Palestijnse staat komen.” Dit idee komt niet uit de lucht vallen.

De Britten, zo schetst historicus Wendy Pearlman in haar boek Violence, Nonviolence, and the National Palestinian Movement, waren de eerste die voor een tweestatenoplossing pleitten, namelijk bij het aanzetten tot de creatie van de Israëlische staat in Palestina. Na de Eerste Wereldoorlog, en het uiteenvallen van het Ottomaanse Rijk, werd Palestina in 1922 een Brits mandaat, waarmee de Britse beslisbevoegdheid over Palestina een feit was. De Britten, die in de Balfour-verklaring van 1917 al positief hadden gestaan tegenover de zionistische droom van de stichting van een Joodse staat in Palestina, stimuleerden massa-immigratie van Joden naar Palestina; dit leidde bij de Palestijnse Arabieren tot grootschalig verzet.

De Britten, voor wie dit onverwachts kwam, wendden zich uiteindelijk tot de Verenigde Naties (VN); in 1947 werd Palestina door de VN in Resolutie 181 verdeeld in een onafhankelijke Joodse en onafhankelijke Arabische staat, schrijft Joas Wagemakers in zijn boek Hamas. Toen het Britse mandaat in 1948 afliep, zagen de zionisten hun kans schoon om, ondanks Arabische veroordeling, de onafhankelijke staat Israël uit te roepen. Daarmee begon de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948; wat voor de Israëliërs de Onafhankelijkheidsoorlog was, werd voor de Palestijnse Arabieren, met de verdrijving van meer dan 700.000 Palestijnen, de Catastrofe, ook wel de Nakba.

“We hebben nog een banner; daar moet de 1948-leus wel op passen,” zegt iemand. Met rode, zwarte, witte en groene verf eisen we een Palestina zoals deze voor het laatst in 1948 was. “Laten we het verven van 1948 met een andere kleur doen,” oppert iemand anders. “We moeten benadrukken dat dát het einddoel is.”

Rechtvaardigheid

Tijdens de Arabisch-Israëlische Oorlog veroverde Israël land dat hen in de VN Resolutie toegewezen was, maar ook 50 procent van het gebied dat de Palestijnen beloofd was; met de Zesdaagse Oorlog in 1967 veroverde Israël het overige Palestijnse gebied, aldus Wagemakers. Sindsdien zijn de Westelijke Jordaanoever met Oost-Jeruzalem, de Gazastrook en de Syrische Golanhoogvlakte bezet door Israël.

In de jaren zeventig en tachtig ontstond onder een deel van het Palestijnse volk het idee dat een tweestatenoplossing de enige weg zou zijn naar duurzame vrede en Palestijnse autonomie. Tussen 1991 en 2014 zijn er dan ook verschillende pogingen gedaan om de tweestatenoplossing te realiseren, maar allemaal zijn ze vruchteloos gebleken. Het educatieplatform Let’s Talk Palestine toont dat Israël sinds 1991 het aantal nederzettingen en kolonisten op de Westelijke Jordaanoever meer dan verdubbelde, de meeste grondwaterbronnen in beslag nam, infrastructuur voor de volledige blokkade van Gaza bouwde en de huidige controleposten creëerde. Ondanks dit wordt ook nu, een genocide verder, de tweestatenoplossing nog steeds als de zonneschijn na de regen gezien.

Niet alleen heeft het eerdere streven naar de tweestatenoplossing het tegenovergestelde opgeleverd van wat zij beoogde, bovenal is haar romantisering moreel verwerpelijk: een tweestatenoplossing weigert naar de wortels van het Israëlisch-Palestijns conflict te kijken.

Rechtvaardigheid is meer dan het erkennen van internationaal bedachte grenzen die iedereen ten goede komen behalve de inheemse bevolking

In 1948 is Israël met Westerse steun gesticht, ondanks verzet van de inheemse bevolking voor, gedurende en na dit proces. Een tweestatenoplossing, met grenzen die getekend zijn zonder instemming van Palestijnse Arabieren, zou dan ook niets meer zijn dan een voortzetting van koloniale macht op Palestijns grondgebied. We moeten de tweestatenoplossing dan ook ontdoen van haar heilige status. Het doel van een oplossing moet niet de erkenning van de Palestijnse staat zijn, met grenzen die door iedereen behalve de Palestijnen zijn getekend; het doel moet het ongedaan maken van koloniale keuzes, en daarmee de volledige bevrijding van Palestina, zijn. Rechtvaardigheid is meer dan het erkennen van internationaal bedachte grenzen die iedereen ten goede komen behalve de inheemse bevolking; rechtvaardigheid is het teruggeven van Palestina aan de Palestijnen, van de Jordaanrivier tot de Middellandse Zee.

In plaats van de ontmanteling van het Israëlische apartheidsregime te zien als iets wat de verdrijving van Joden als gevolg zou hebben, moeten we luisteren naar de Palestijnen die al decennialang pleiten voor de bevrijding van Palestina als een inclusief project. Bovendien, zoals de Palestijnse Mohammed el-Kurd in zijn boek Perfect Victims schreef, houdt de vraag wat er met de Israëliërs zou gebeuren een situatie in stand, waarbij de hypothetische toekomst van de bezetter moreel zwaarder weegt dan de huidige Palestijnse realiteit.

Wereldleiders en internationale organisaties negeren traditiegetrouw de Palestijnse stemmen. Zolang Palestijnen worden gedwongen zich te schikken aan beleid dat niet het hunne is, zal de Israëlische bezetting, en daarmee het geweld tegen de Palestijnen en hun terechte verzet, voortduren. Échte vrede is meer dan een staakt-het-vuren; het is het teruggeven van land aan degenen die het toebehoort.

Als de banner bijna af is, zegt iemand: “De twee lijkt op een letter.” “Misschien moeten we de twee net als de 1948 op een manier benadrukken”, antwoordt iemand anders. “Nee, de twee moet juíst onopvallend zijn.”

Eindredactie door Isa Martens

Dit artikel werd geschreven door

Bekijk profiel

Aida Hafezi Bakhtiari

<p style="font-weight: 400">Aida Hafezi Bakhtiari (2000, zij/haar) studeert Midden-Oostenstudies en Oost-Europastudies aan de Universiteit van Amsterdam. Daarnaast heeft ze een brede interesse in West-Europese multiculturele samenlevingen, diasporische identiteiten, muziek en film. Als redacteur Globalisering onderzoekt ze de ontwikkelingen in de SWANA-regio en Oost-Europa, en hoe deze hun weerslag vinden in Nederland.</p>

>